In een openhartig gesprek met Marjet Veldhuis wisselde Alliantie van gedachten over de organisatie van de zorg. We bespraken niet alleen waar het fout gaat, maar vooral ook hoe het beter kan.
Marjet Veldhuis werkt haar hele leven al in de zorg en kent de zorgsector van haver tot gort. Ze is onder andere de schrijver van het boek Heilige zorghuisjes. In dit boek beschrijft ze waar het zorgbudget van 115 miljard per jaar naar toe gaat en hoeveel daarvan ten goede komt aan patiënten. In het ruim 150 pagina’s tellende boek, concludeert ze dat de zorg een inefficiënt en geldverslindend systeem is. Haar ambitie is om de zorg weer terug te geven aan de professional. Een ambitie die wij met haar delen. Reden genoeg dus om met deze gepassioneerde zorgprofessional in gesprek te gaan.
Marjet vergelijkt het zorgstelsel als een parallel universum waar leefwereld en systeemwereld elkaar nauwelijks nog raken. Een wereld waar rond de zorg tal van satellieten (consultants, bemiddelaars, congresorganisatoren en commerciële bureaus) rondzweven die verdienen in de zorg, maar geen zorg leveren aan patiënten. De hele melkweg zit inmiddels vol met grote en kleine satellieten met als resultaat onnodige kosten, dure zorg, verkeerde beleidskeuzes en het onnodig vertrek van zorgverleners.
Verschillend trends kwamen ter sprake. Een daarvan is de focus op de zogenaamde high-end zorg, die ten koste gaat van adequate financiering van onder andere de eerstelijnszorg (denk aan de huisartsen). Terwijl de eerstelijnszorgverleners 90% van de zorgbehoefte afdekken.
Ook spraken we over het verband tussen inkomen enerzijds en het aantal gezonde levensjaren anderzijds. En dat veel factoren die invloed hebben op de zorgvraag (armoede, ondervoeding, schulden, laaggeletterdheid) onderbelicht blijven.
Marjet stelt voor dat er een aantal drastische veranderingen moeten plaatsvinden in het systeem:
- Een (tijdelijk) verbod op nieuwe wetgeving en beleid
- Het vervangen van mensen die verdienen aan de zorg door professionals die werken in de zorg in alle zorggremia (advies- en overlegorganen, bestuursraden)
- Het terugdringen van het New Public Management denken
Marjet’s analyse en oplossingsrichtingen zorgden voor een levendige discussie. Samen met Marjet bespraken Sander Nieman, Gerda Kievitsbosch, Maurice Leltz, Pauline Ophuis, Erik Kamphuis en Henriette van Hedel dan ook tal van andere ideeën en praktijkvoorbeelden.
De problemen die we zien in de zorg, zijn helaas ook in tal van andere sectoren zoals onderwijs, openbaar bestuur, woningbouw, pensioenen en het natuurbeleid zichtbaar. Het wordt hoog tijd dat we hier verandering in brengen, te beginnen met een herwaardering van de professional.