Wat doe je als je minister bent en de conclusie van een wetenschappelijke commissie bevalt je niet? Dan bestel je een nieuw onderzoek. Nu bij een vlotte consultant die wel geeft wat je wil. Gisteren ondervond ik zelf hoe effectief die tactiek is. Mij overkwam de nieuwe ervaring dat ik ‘gefactchecked’ werd.
In onderstaand artikel uit de nieuwe oogst zeg iets over het stikstofmodel. En wat ik zei was niet waar, aldus Algemeen Dagblad en Pointer (KRO-NCRV). Waarom? De vlotte consultant vond iets anders.
Nieuwe Oogst 3 maart 2023, door Jasper Schel
‘Politici staren zich blind op Excelsheets’
Alliantie doet in drie provincies mee aan de verkiezingen. Henriette van Hedel trekt als lijsttrekker de Brabantse kar. De debutante wil de bureaucratie achter de politieke schermen te lijf gaan. ‘We willen Nederland weer bestuurbaar maken.’
Wij willen een betrouwbaar bestuur. Een bestuur dat inhoud boven beeldvorming plaatst en weer zelf regie voert in plaats van zich opstelt als een uitvoeringsloket van Den Haag.
Het partijprogramma van Alliantie windt er geen doekjes om. Het provinciebestuur moet de teugels strakker in handen nemen. En het liefst doen de mensen van Alliantie dat zelf. Mocht er na 15 maart een plekje vrijkomen voor de nieuwkomer op het politieke toneel, dan zal Henriette van Hedel (42) die innemen. De Boxtelse onderneemster is gretig. ‘We doen mee om te winnen en willen laten zien dat het anders kan. Er moet een andere wind gaan waaien in het provinciehuis.’
Niet op de flanken
De wind komt volgens Van Hedel niet per se van links of rechts. ‘We zitten niet radicaal op de flanken. We willen vanuit het politieke midden Nederland weer bestuurbaar maken. De klassieke volkspartijen als CDA, VVD en PvdA doen niet meer waarvoor ze ooit zijn opgericht; het volk vertegenwoordigen met twee benen in de maatschappij. Politici verschuilen zich steeds meer achter de papieren werkelijkheid. Ze staren zich blind op Excelsheets en kijken veel te weinig naar de praktijk.’
Alliantie wil daar dus verandering in brengen. ‘Met praktijkmensen die de problemen in de maatschappij zien en willen aanpakken’, vervolgt Van Hedel. ‘Neem de stikstofproblematiek als voorbeeld. Dat is een gedrocht geworden met een wirwar van Europese regels, rekenmodellen van emissies en rechterlijke uitspraken. Daardoor komt Nederland tot stilstand.’
En Brabant niet minder. Volgens Van Hedel komt dat doordat de huidige coalitiepartners elkaar koste wat kost op het pluche willen houden. ‘Hoe kun je nou melkveehouders verplichten om een vergunning aan te vragen voor een huisvestingssysteem waarvan je weet dat-ie na 1 januari 2024 niet aan de eisen voldoet? Ze zeggen doodleuk: ‘we zullen niet strak gaan handhaven’. Ik snap werkelijk niet waar ze mee bezig zijn. Dit is nou echt zo’n typisch voorbeeld van een onbetrouwbare overheid. Het is puur gericht op beeldvorming, en niet op de inhoud. Partijen als het CDA en de VVD moeten zich uitspreken, en niet telkens bij het kruisje hun handtekening zetten. Dat leidt alleen maar tot meer onzekerheid én wantrouwen onder burgers.’
Piekbelasteretiket
De lijsttrekker wil naar eigen zeggen veel meer de praktijk laten regeren bij politieke besluitvorming. ‘Bijvoorbeeld door op bedrijfsniveau te gaan meten; hoeveel ammoniak belandt er via een veehouderij nou echt in de natuur? Als enige land in Europa richt Nederland zich op een rekenmodel voor stikstof, oftewel Aerius. We misbruiken dit model om piekbelasteretiketten op bedrijven te kunnen plakken. Wij zijn er echt niet blind voor dat veehouderijen ammoniak uitstoten. Maar waar hebben het precies over? Ga dat nou eens meten.’
Van Hedel wijst ook op de technische bijsluiter van TNO over het rekenmodel van Aerius. Daarin stelt de onafhankelijke onderzoeksorganisatie dat een modeluitkomst van 0,15 stikstofdepositie per hectare per jaar, in natuurkundige zin niet significant is. En niet te meten: meetapparatuur voor stikstofdepositie ziet pas verschillen als die meer dan honderd keer groter zijn. Deze toename van 0,15 mol is ook niet wetenschappelijk verantwoord te modelleren met het stikstofmodel dat de overheid gebruikt: de ruis – de willekeurige variatie – in dit rekenmodel is meer dan 40 keer hoger. Dat betekent dat een uitkomst van 0,15 mol niets zegt over een toe- of afname van stikstofdepositie op het betreffende natuurgebied. Deze modeluitkomst is, in de woorden van TNO, gelijk te stellen met nul. Van Hedel: ‘Van der Wal weet dit ook, en toch slaat ze veehouders met de rekenmodellen om de oren. Onbegrijpelijk.’
